Hôm Thứ Hai, 7 Tháng Ba, Hiệp Hội Chế Biến và Xuất Khẩu Thủy Sản Việt Nam (VASEP) loan báo “xuất khẩu cá tra đi Nga phải tạm ngưng vì chiến sự.” Việt Nam là nước đứng hàng thứ ba về cung cấp cá phi-lê đông lạnh cho thị trường Nga sau Trung Quốc và Argentina.Cá tra xuất khẩu sang Nga phải tạm dừng vì chiến tranh giữa Nga với Ukraine. (Hình: Vietnamnet)

Loan báo của VASEP chỉ là một mặt của nhiều hoạt động thương mại giữa Việt Nam và Nga bị ảnh hưởng vì Nga xâm lăng Ukraine.

VASEP giải thích là thương mại giữa Việt Nam và Nga được thanh toán bằng đô la Mỹ nhưng hiện đang bị Mỹ và nhiều nước ngăn chặn qua hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT.

Đồng thời, nhiều hãng vận tải biển cũng từ chối chở hàng tới Nga vì nhiều rủi ro rất cao. Trong đó, các chuyến tàu chở hàng đi Nga có thể bị chặn giữ tại cảng Rotterdam, Hòa Lan, trước khi có thể đến được một trong hai cảng biển lớn của Nga là St. Petersburg và Vladivostok.

Năm 2021, Việt Nam xuất cảng sang Nga một lượng cá tra phi lê trị giá $32.5 triệu, tăng 72.5% so với năm 2020. Nhưng đầu năm nay chỉ xuất sang Nga được số lượng trị giá $2.18 triệu.

Giữa tuần trước, một số báo tại Việt Nam thuật lời một viên chức cấp cao tại Vụ Thị Trường Châu Âu-Châu Mỹ của Bộ Công Thương CSVN nhìn nhận: “Xung đột Nga-Ukraine gây ảnh hưởng sâu sắc, toàn diện và tiêu cực, trước mắt và lâu dài tới kinh tế, thương mại, tài chính, tới chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu của thế giới cũng như Việt Nam,” tờ Lao Động hôm 4 Tháng Ba kể lại.

Tờ Dân Trí dẫn các con số thống kê của Hải Quan nói, thương mại song phương Việt Nam với Nga năm 2021 đạt $5.5 tỷ, tăng 13.8% so với 2020. Trong đó, xuất cảng được $3.2 tỷ, còn nhập cảng $2.3 tỷ, gia tăng 14.9%. Những loại hàng xuất cảng chính của Việt Nam gồm điện thoại, máy vi tính và phụ tùng, quần áo giày dép, thủy sản, cà phê.

Việt Nam cũng xuất cảng những loại hàng tương tự tới thị trường Ukraine nhưng với số lượng ít hơn. Kim ngạch hai chiều giữa hai bên chỉ được hơn $730 triệu. Trong đó, nhập khẩu nhiều hơn ($375.5 triệu) xuất cảng ($344.6 triệu).

Theo VietNamNet, trong năm 2021, Việt Nam đã nhập cảng nông sản từ cả Nga lẫn Ukraine $500 triệu. Trong đó gồm 1 triệu tấn lúa mì, bắp (ngô) phân bón. Việt Nam đang phải tìm nhà cung cấp từ các nước khác thay thế như Mỹ, Úc, Nam Mỹ, Nam Phi.

Khi ông Nguyễn Xuân Phúc, chủ tịch nước, đến Nga “nâng tầm quan hệ đối tác chiến lược toàn diện” cuối năm ngoái, báo chí CSVN ca ngợi hai bên ký 15 thỏa hiệp hợp tác nhiều mặt “tin cậy sâu sắc” và “càng ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả.”

Không thấy hé lộ gì về các hợp tác quân sự dù Hà Nội là khách hàng mua sắm hầu hết trang bị từ Nga gồm chiến hạm, tàu ngầm, xe tăng, máy bay chiến đấu, hỏa tiễn phòng không.

Báo chí Nga từng nói Việt Nam đàm phán mua thêm một cặp hộ tống hạm lớp Gepart nhưng với trang bị võ khí tối tân hơn bốn chiếc tàu đã mua mấy năm trước.

Hôm Thứ Hai, 7 Tháng Ba, ông Derek J. Grossman, một phân tích gia an ninh quốc phòng tại tổ chức nghiên cứu chiến lược Rand Corp., tiết lộ trên Twitter là một người Việt Nam (Vietnamese interlocutor) yêu cầu giấu tên hỏi ông rằng tinh thần chống Nga ở Mỹ hiện nay có làm Mỹ áp dụng “Đạo luật cấm vận chống lại các nước thù nghịch” (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) gọi tắt là CAATSA, đối với Việt Nam hay không “nếu Hà Nội tiến hành với các vụ mua sắm một số loại võ khí mới từ Nga.” Ông Grossman trả lời là “có thể có.”

Đạo luật CAATSA được Tổng Thống Donald Trump ký ban hành ngày 2 Tháng Tám, 2017.

Như vậy, ngoài chuyện bị ảnh hưởng tức thời đến thương mại và kinh tế, việc Nga xâm lăng Ukraine còn làm CSVN âu lo đến chuyện mua sắm thêm võ khí của Nga trong những ngày sắp tới. (TN)