Mở đầu bài diễn văn, Tổng Thống Biden kêu gọi các nhà lập pháp có mặt đông đảo tại phòng họp khoáng đại của Hạ Viện đứng dậy chào người dân Ukraine. Họ vừa đứng dậy vừa vỗ tay.

Tổng Thống Joe Biden đọc Thông Điệp Liên Bang tại Hạ Viện ở Washington, DC, hôm Thứ Ba, 1 Tháng Ba. (Hình: Jim Lo Scalzo-Pool/Getty Images)

Trong bài diễn văn, Tổng Thống Biden nêu lên tinh thần dũng cảm của quân đội Ukraine và lòng quyết tâm của Tây phương trong việc viện trợ vũ khí cho Ukraine và làm tê liệt nền kinh tế Nga bằng lệnh trừng phạt. Ông cũng cảnh báo về tổn thất cho nền kinh tế Mỹ, nhưng cảnh cáo rằng nếu không có hậu quả, sẽ không thể kiềm chế ông Putin gây hấn ở nơi khác ngoài Ukraine.

“Suốt lịch sử, chúng ta học được bài học này – nếu hung hăng mà không phải trả giá, kẻ độc tài sẽ gây thêm bất ổn,” ông Biden nói. “Họ sẽ làm tới. Và thiệt hại cũng như mối đe dọa cho Hoa Kỳ và thế giới sẽ tiếp tục tăng.”

Trong ngày Tổng Thống Biden đọc bài diễn văn, Nga gia tăng xâm lăng Ukraine, tấn công ồ ạt quảng trường trung tâm ở Kharkiv, thành phố lớn thứ nhì của Ukraine, và tháp truyền hình chính ở thủ đô Kiev, làm ít nhất năm người thiệt mạng. Babin Yar, nơi tưởng niệm một trong những vụ tàn sát người Do Thái lớn nhất thời Đức Quốc Xã, cũng bị hư hại.

Nhiều nhà lập pháp đeo đinh ghim trên ve áo tôn vinh Ukraine.

Tổng Thống Biden loan báo Hoa Kỳ làm theo Canada và Liên Âu cấm chuyến bay từ Nga để đáp trả vụ xâm lăng Ukraine. Ông cũng cho hay Bộ Tư Pháp sẽ thành lập nhóm đặc nhiệm để lần theo tội ác của tài phiệt Nga.

“Chúng tôi sẽ đến tịch thu lợi lộc bất hợp pháp của các người,” ông nói, tuyên bố Hoa Kỳ và đồng minh Âu Châu sẽ tịch thu du thuyền, nhà cửa sang trọng và phi cơ riêng của tài phiệt Nga.

“Có thể ông Putin bao vây Kiev bằng xe tăng, nhưng ông ta sẽ không bao giờ lấy lòng người dân Ukraine được,” ông Biden nói. “Ông ta sẽ không bao giờ dập tắt được tình yêu của họ dành cho sự tự do. Ông ta sẽ không bao giờ có thể làm suy yếu lòng quyết tâm của thế giới tự do.”

Thậm chí trước khi cuộc xâm lăng của Nga khiến giá năng lượng tăng vọt, người dân Mỹ đã đối mặt với tình trạng giá cả tăng chóng mặt, và đại dịch COVID-19 tiếp tục gây thiệt hại cho người dân cũng như nền kinh tế Mỹ.

Tổng Thống Biden đưa ra kế hoạch chống lạm phát bằng cách tái đầu tư vào năng lực sản xuất của Mỹ, đẩy nhanh hệ thống cung ứng và giảm gánh nặng chăm sóc trẻ em cũng như người cao niên cho nhân viên.

“Chúng ta có quyền lựa chọn,” ông Biden nói. “Một cách chống lạm phát là hạ lương và làm cho người Mỹ nghèo hơn. Tôi có kế hoạch chống lạm phát tốt hơn. Giảm chi phí, chứ không phải giảm lương.”

“Quá nhiều gia đình đang khó nhọc trả hóa đơn đủ thứ,” ông Biden nói. Lạm phát đang tước đoạt của họ những lợi ích mà lẽ ra họ cảm nhận được. Tôi hiểu. Đó là lý do ưu tiên hàng đầu của tôi là kiểm soát giá cả.”

Trước khi Tổng Thống Biden đọc Thông Điệp Liên Bang, Tòa Bạch Ốc xem bài diễn văn này là dịp để nhấn mạnh triển vọng COVID-19 cải thiện, điều chỉnh ưu tiên trong chính sách đối nội của ông Biden và trình bày biện pháp giảm chi phí cho người dân Mỹ đang chống chọi lạm phát tăng cao. Nhưng sau khi Nga khởi sự xâm lăng Ukraine tuần trước và ông Putin đe dọa dùng vũ khí hạt nhân, bài diễn văn của Tổng Thống Biden đề cập chủ đề quan trọng mới.

Trả lời phỏng vấn của CNN và Reuters, ông Volodymyr Zelensky, tổng thống Ukraine, hối thúc Tổng Thống Biden đưa ra thông điệp mạnh mẽ và “hữu ích” về cuộc xâm lược của Nga. Bà Oksana Markarova, đại sứ Ukraine tại Mỹ, ngồi cùng Đệ Nhất Phu Nhân Jill Biden trong buổi đọc diễn văn của Tổng Thống Biden.

Tổng Thống Biden bước vào phòng họp khoáng đại Hạ Viện mà không đeo khẩu trang, phản ánh số ca COVID-19 giảm cũng như hướng dẫn mới của liên bang nhằm đưa công chúng trở lại cuộc sống bình thường. Tuy nhiên, sự kiện này diễn ra bên trong tòa nhà Quốc Hội mới được rào lại do lo ngại về an ninh sau vụ bạo loạn Quốc Hội năm ngoái.

Nhiều người Mỹ đang khó nhọc chống chọi lạm phát tăng cao. (Hình minh họa: Stefani Reynolds /AFP via Getty Images)

Tổng Thống Biden đọc bài diễn văn giữa lúc mức độ ủng hộ của công chúng Mỹ dành cho ông giảm. Theo kết quả thăm dò của AP-NORC hồi Tháng Hai, số người không ủng hộ ông Biden nhiều hơn số người ủng hộ: 55% so với 44%. Tháng Bảy năm ngoái, 60% dân Mỹ ủng hộ Tổng Thống Biden.

Giới chức Tòa Bạch Ốc thừa nhận tâm trạng của cả nước hiện đang “xấu,” nêu lý do là đại dịch COVID-19 kéo dài và lạm phát. Trong bài diễn văn, Tổng Thống Biden sẽ nhấn mạnh sự tiến bộ so với cách đây một năm – phần lớn dân số Mỹ nay đã chích ngừa và thêm hàng triệu người có việc làm – nhưng cũng sẽ thừa nhận công việc của chính quyền vẫn chưa xong.

Cả hai thượng nghị sĩ Hoa Kỳ từ California đều không thể dự buổi đọc Thông Điệp Liên Bang của Tổng Thống Biden, theo nhật báo The Los Angeles Times.

Thượng Nghị Sĩ Alex Padilla thử COVID-19 dương tính hôm Thứ Hai, còn Thượng Nghị Sĩ Dianne Feinstein đang ở nhà tại California vì chồng bà vừa qua đời.

Ngoài ông Padilla còn có vài nhà lập pháp khác không thể dự buổi đọc diễn văn liên bang của Tổng Thống Biden sau khi thử COVID-19 dương tính trong tuần này, gồm Dân Biểu Pete Aguilar (Dân Chủ-California), phó chủ tịch Nhóm Dân Chủ Hạ Viện.

Để dự buổi đọc Thông Điệp Liên Bang của Tổng Thống Biden, thành viên Quốc Hội phải thử COVID-19, mặc dù Văn Phòng Bác Sĩ Quốc Hội hôm Chủ Nhật bỏ quy định đeo khẩu trang trong tòa nhà này. (Th.Long)